حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در این نشست با اشاره به اینکه افتخارمان این است که یکی از بهترین نماد‌های معرفی آموزش عالی کشور میزان استقبال از برنامه‌های دینی، معنوی، مذهبی و به‌ویژه قرآنی است، گفت: بسیاری تلاش دارند فضای دانشگاهی و مجموعه آموزش عالی کشور را یک مجموعه ناوابسته به دین و ناباور نسبت به هنجار‌های اسلامی و ایرانی نشان بدهند. قطعاً ممکن است کم‌کارهایی‌ها از سمت ما و مجموعه دستگاه‌هایی که وظیفه دارند چهره واقعی اسلامی را در دانشگاه‌ها نشان دهند، وجود داشته باشد، اما حقیقت ماجرا صحنه‌هایی است که ما در او استقبالی بی‌نظیر و برگزاری پردامنه‌ترین جشنواره‌های دانشجویی را در بخش‌های قرآنی می‌بینیم.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در ادامه اظهار کرد: با توجه به اتفاقاتی که در زمان شیوع کرونا رخ داد، مجموعه فعالیت‌های ما نیز تحت تأثیر قرار گرفت. جشنواره اخیر که مسئولیت آن بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گذاشته شده بود و میزبانی شایسته برای آن بود و طی یک‌ماه آینده مراحل اختتامیه آن سپری می‌شود، از این رویداد متأثر شد. به‌واسطه محرومیت از حضور در جمع شرکت‌کنندگان، این فعالیت‌ها به فعالیت‌هایی با جمعیت حد‌اقلی و در بستر فضای مجازی منتقل شد و از حلاوت و عطر قرآن که در فضا‌ها جاری می‌شد، تا حدودی کاسته شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رستمی، ضمن سپاسگزاری از مجموعه آموزش عالی و وزارت بهداشت در برگزاری جشنوراه قرآنی دانشجویان، گفت: با همه این خدمات، باز هم لازم است خدمت‌گذاری شایسته به قرآن و اثری که بر فضای عمومی کشور و دانشگاه می‌گذارد، یادآوری شود. فعالیت در حوزه قرآن و عترت، اثر مطلوبی بر جامعه خواهد گذاشت و بنا بر احادیث، جوانانی که با قرآن و عترت انس می‌گیرند و قرآن با روح و جانشان آمیخته می‌شود، این انس با قرآن، آن‌ها را در مسیر قرار می‌دهد که در مقابل حملات شیاطین و وسوسه‌ها ایمن و مصون می‌شوند. در این جهت لازم است همه عزیزان به این رسالت جدی خود توجه کنند و به هر مقداری که در توان دارند، در خدمت‌گذاری به قرآن و ایجاد زمینه‌های انس با قرآن تلاش کنند.
وی بیان کرد: شیوع کرونا ما را با واقعیت‌هایی در فضای عمومی کشور مواجه کرد که قبلاً مورد توجه ما نبود و امروز به صورت جدی تبدیل به فرهنگ جاری دانشگاه‌ها شده است. در بحث جشنواره‌ها و امور جاری دانشگاه‌ها هم این مسائل و موضوعات باید مورد توجه جدی قرار گیرد تا هم در فضای جشنواره جاری که در مراحل پایانی آن قرار داریم و هم جشنواره آینده، ضمن تأکید بر جنبه‌های زیبایی‌شناختی و انس با بخش‌های جاری و عنصر سنتی قرآن مانند تلاوت و حفظ، باید باتوجه به اقتضائات جدید، بخش‌های پژوهشی و تعمیق و باور به قرآن، مورد توجه عزیزان قرار بگیرد.
کار شایسته‌ای در محتوای قرآنی انجام نداده‌ایم
محمدمهدی طهرانچی، رییس دانشگاه آزاد به عنوان سخنران بعدی این نشست اظهار کرد: واقعیت این است که ما هرچقدر که در حق قرآن تلاش و کار کنیم، نمی‌توانیم وظیفه کامل خودمان را انجام دهیم. شاهد آن گلایه‌ای از پیامبر اکرم است که در روز قیامت نسبت به مهجور گذاشتن قرآن در میان امت مسلمان مطرح می‌شود. آنچه که در آموزش عالی انجام می‌دهیم، مقدمه‌ای برای انس با قرآن است. هنوز در محتوا و علوم معارف قرآنی در بخش‌های مختلف نتوانستیم کار شایسته‌ای انجام دهیم.
وی افزود: در قرآن کریم الگوی‌های تربیتی بسیاری برای هدایت بشر وجود دارد؛ الگو‌هایی که نابرابری‌ها را برای بشر قابل درک می‌کند و او را متوجه اعمالش می‌کند. ما از این الگوها در تربیت جامعه استفاده نمی‌کنیم؛ لذا نیاز داریم در مرحله اول آشنایی با قرآن را نهادینه کنیم و در مرحله بعد تدبر در قرآن را داشته باشیم.
بعد از این سخنان، طی مراسمی از زحمات و تلاش‌های تهرانچی در برگزاری مسابقات قرآنی دانشگاه آزاد تقدیر به عمل آمد.
فعالیت‌های دینی؛ حیطه همراهی و یکپارچگی دستگاه‌های فرهنگی
وی افزود: ما سه سال پیش میزبان جشنواره قرآن سراسری در مشهد مقدس بودیم و سال بعد در شیراز و امسال هم وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی متولی برگزاری آن شد، اما در این بین جشنواره‌های مربوط به وزرات علوم را هم داشتیم. سه سال پیش دانشگاه زنجان میزبان این جشنواره‌ها بود و سال‌های بعد دانشگاه قم میزبان بود که فرصت این را داشتیم تا از بیانات ارزشمند علمای شهر قم بهره‌مند شویم.
معاون فرهنگی-اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه امروز چهل فعالیت قرآنی در جهت مشارکت بیشتر دانشجویان و علاقه‌مندان به این حوزه پیش‌بینی شده است، گفت: اقدام دیگر ما در جهت جذب به فعالیت‌های قرآنی، این است که صاحبان پایان‌نامه و رساله‌هایی که در زمینه قرآن تولید می‌شود، دعوت کنیم و از بین آن‌ها برگزیدگانی را مشخص و تقدیر کنیم.
کاهش فعالیت‌های قرآنی دانشگاه‌ها
رییس دانشگاه جامع علمی-کاربردی ادامه داد: در این دانشگاه مصوبه‌ای را داریم که مراکز خودمان را موظف کردیم تا پنج درصد از درآمد‌های خود را صرف فعالیت‌های فرهنگی و فوق‌برنامه از جمله قرآنی کنند. سه سال است که مراکز را سطح‌بندی می‌کنیم و یکی از معیار‌های ما در این سطح‌بندی، فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی است.
وی با بیان اینکه امسال برای جشنواره قرآن و عترت، بیش از ۴۵ درصد رشد شرکت‌کنندگان را داشتیم، گفت: همچنین در مباحث حفظ تلفنی و مسابقات قرآنی، رشد خوبی را داشتیم. البته اعضای کانون‌ها کاهش چشمگیری داشتند که دلیل آن همین موارد بود. کار دیگر ما طرحی با نام واژه‌های آسمانی بود که به تازگی آن را آغاز کرده‌ایم. در این طرح، واژه‌های پرکاربرد قرآنی را در ۲۰ ساعت به علاقه‌مندان آموزش می‌دهیم. برای این طرح، در مدت ۲۰ روز حدود ۱۵۰۰ نفر ثبت نام کردند که هزینه دانشجو برای شرکت در این طرح هم بر عهده خود دانشگاه است. در مجموع در سال جاری چیزی حدود ۳۵ هزار نفر یعنی ۱۵ درصد از دانشجویان این دانشگاه در فعالیت‌های قرآنی حضور داشتند.
میزبانی سی و ششمین جشنواره
در ادامه، حجت‌الاسلام رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با اشاره به اینکه میزبانی سی و ششمین جشنواره ملی قرآن و عترت دانشگاه‌های کشور به یکی از مجموعه‌های وزارت علوم سپرده شده است، گفت: امیدواریم که سال آینده در بحث اصلاح محور‌ها با رعایت پروتکل‌ها شاهد جشنواره حضوری و پررونق‌تری باشیم. البته در مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌ها و همچنین در بخش فرهنگی، ضعف وجود دارد که باید بیشتر به آن پرداخته شود. همچنین باید سعی کنیم تا مجموعه‌های فعال قرآن و عترت را بیشتر معرفی کنیم و در هر دوره فعال‌ترین‌های این بخش‌ها را برای ترغیب بیشتر به فعالیت‌های قرآنی معرفی و تقدیر کنیم؛ لذا امیدواریم جشنواره پیش‌رو تحولاتی روبه جلو و متناسب با فعالیت‌های آینده را داشته باشد. بر همین اساس، میزبانی برگزاری دوره بعدی جشنواره به وزارت علوم سپرده شد.
فنی‌سازی جشنواره
حجت‌الاسلام حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگی قرآنی به‌عنوان دیگر سخنران این نشست با تأکید بر اینکه کار قرآنی در دانشگاه در قالب این جشنواره گسترش پیدا کرده است و این دستاورد بزرگ را باید صیانت کنیم، گفت: برای توفیقات و اثرگذاری بیشتر مسابقات، لازم است تا دانشکده علوم قرآن در بحث فنی‌سازی جشنواره ورود کند. این درحالی است که ما در دوران کمبود فعالیت‌های قرآنی هستیم و وجود این ظرفیت، هزینه را کمتر خواهد کرد.
دبیر شورای توسعه فرهنگی قرآنی در خصوص جلسات شورای توسعه افزود: یکی از موضوعات اصلی که باید در این جشنواره‌ها گنجانده شود، مبحث حفظ است و لذا یکی از موضوعاتی که جشنواره باید به آن اهتمام کند، بحث حفظ کل قرآن کریم است، چراکه نقطه تلاقی بخش‌های لفظی قرآن کریم، حفظ است؛ بنابراین تأکید بر حفظ و جریان‌سازی آن یکی از مواردی است که باید به نحو شایسته مورد تأکید قرار بگیرد.
بی‌تأثیری جشنواره‌ها در مأنوس کردن دانشجو با قرآن
وی به موضوع بودجه مسابقات هم اشاره کرد و گفت: معمولاً بحث بودجه در تمامی جلسات مطرح می‌شود و لذا ضرورت دارد تا یک بودجه برای برگزاری این مسابقات از طریق مراجع ذی‌صلاح مصوب کنیم. نکته دیگر این است که فعالیت‌های قرآنی تنها پرداختن به جشنواره قرآن و عترت نیست و باید در طول سال به سایر موضوعات قرآن و عترت در میان دانشجویان توجه شود.
«هدهد»؛ انعکاس پویایی فعالیت‌های قرآنی
در ادامه این نشست، سیماسادات لاری، معاون فرهنگی – دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن ارائه گزارشی از جشنواره قرآنی هدهد، گفت: این جشنواره انعکاس پویایی فعالیت‌های قرآنی در یک دوره خاص است و این اوج شور و نشاطی است که می‌توانیم شاهد آن در فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه‌ها در یک بازه باشیم؛ چراکه قرآن و عترت تنها رشته‌ای است که هم اساتید، هم کارکنان و هم دانشجویان در آن مشارکت دارند.
در پایان این جلسه از اقدامات و اطلاع‌رسانی مطلوب و صحیح خبرگزاری ایکنا، در انتشار اخبار و ارائه مشاوره‌های قرآنی سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور در برگزاری هرچه بهتر مسابقات قرآن و عترت دانشگاه‌ها قدردانی شد.
انتهای پیام
